Ostatnio przeczytałem 2024#14 (#153) - "Wataha Putina" - Witold Jurasz, Hieronim Grala

Kilka dni temu przedstawiłem najnowszą książkę Witolda Jurasza "Demon zza miedzy". Napisałem wtedy, że zacząłem przygodę z twórczością Jurasza od jego najnowszej książki, łatwo było wywnioskować z tego wpisu, że nie ograniczyłem się do jednej książki. Rok temu wspólnie z Hieronimem Gralą wydali książkę w formie rozmowy dwóch ekspertów od Rosji. Obaj mieli w przeszłości epizody w karierze dyplomatycznej na placówkach w Rosji. Po napaści putinowskiej Rosji na Ukrainę postanowili przedstawić polskim czytelnikom portret bojarów Putina.

Kim są bojarzy Putina? Mordercami z kontami w szwajcarskich bankach i willami na Lazurowym Wybrzeżu, czy też może technokratami władzy, którzy "przypadkowo" mają ręce unurzane we krwi? Fanatycznymi oprycznikami, czy zastraszonymi przez rosyjskiego autokratę-cara wykonawcami? Czy to możliwe, że są przeciwni wojnie, ale przekonanie o konieczności służby państwu uczyniło ich współsprawcami? Jakie są między nimi relacje i zależności biznesowe, rodzinne, towarzyskie i polityczne? Czy Władimir Putin ma niczym nieograniczoną władzę, która pozwoliłaby mu w razie sprzeciwu usunąć, czy wręcz zabić każdego spośród otaczających go ludzi, czy też może przeciwnie - ma posłuch bez terroru, bo czynienie zła nikomu w tym kręgu nie przeszkadza? W co, jeśli w cokolwiek, wierzy rosyjska elita władzy? I wreszcie, czy zło we współczesnej Rosji nie jest przypadkiem dziełem zwykłych ludzi? Banalnym następstwem rosyjskiej codzienności?

Wiele pytań, na które para autorów próbuje w dostępny sposób odpowiedzieć czytelnikowi. Forma ich konwersacji jest w luźniej i przystępnej formie. Autorzy wprowadzają czytelnika w temat rosyjskiej polityki, zgłębiając przemiany w Rosji w latach dziewięćdziesiątych, które doprowadziły Władimira Putina na szczyty władzy, przypominają wątki biograficzne dyktatora. Dopiero później przedstawiają po kolei mroczne postacie z otoczenia prezydenta Federacji Rosyjskiej. Nazwiska niejednego z wymieniony w książce aktorów sceny politycznej w Rosji nic nie mówi polskiemu czytelnikowi, bynajmniej temu, który nie śledzi na co dzień wydarzeń na Kremlu. Czytelnik otrzymuje pełny obraz sytuacji "who is who", a de facto, swoisty przewodnik po strefie ich wpływów. Tytułowa wataha Putina to nie jest monolit, jak na każdym dworze są tarcia i napięcia między frakcjami. Spaja ich oddanie dla Putina, a w konsekwencji miliardy na kontach w szwajcarskich bankach, wille na Lazurowym Wybrzeżu i krew zamordowanych.

Jurasz i Grala nie ograniczają się wyłącznie do obecnego stanu rzeczy, w ostatnich rozdziałach, niczym wróżbita Maciej próbują prognozować, jak będzie wyglądała Rosja "po Putinie". Analizują różne możliwości, różnych kandydatów do fotela prezydenckiego, oraz konsekwencje tej zmiany dla Polski i dla świata. Autorzy są zgodni, że ktokolwiek zajmie miejsce Putina, to będzie to kolejny polityk wykreowany przez służby specjalne, co na pewno nie przyniesie rewolucyjnych zmian w postrzeganiu świata przez naszego wschodniego sąsiada.

Podobnie jak w przypadku "Demona zza miedzy" odsłuchałem wersji czytanej przez autorów, słucha się to jak arcyciekawą rozmowę.